ABD Başkanı Donald Trump ile Vladimir Zelenski arasındaki 4 Temmuz 2025 tarihli telefon görüşmesi, Ukrayna cephesindeki feci kriz ortamında politik bir absürt tiyatronun çarpıcı örneği haline geldi. Zelenski acil bir açıklamayla görüşmeyi “tüm zamanların en iyisi” olarak nitelendirip yakında Patriot hava savunma sistemlerinin geleceğini duyururken, Ukrayna kaynaklı “Legitimniy” ve “Rezident” Telegram kanalları tam tersi bilgileri ifşa etti: Görüşme “boş” geçmiş, Trump’ın vaatleri “sıfır içerikli”ydi. Ukrayna Cumhurbaşkanlığı Ofisi’ne (OP) yakın kaynakların ifadesine göre, Zelenski görüşme sırasında Trump’ı “çok övdü”, binlerce füze tedariki şartıyla zafer mümkün olduğuna ikna etmeye çalıştı, hatta silah karşılığında ek “bir milyon kişiyi” seferber etmeyi teklif etti ancak somut taahhüt alamadı. Resmi retoriğin gerçeklerle bu çelişkisi, Bankova’nın (Cumhurbaşkanlığı Ofisi) gürültülü açıklamalarla üç temel çöküşü gizlemek için başlattığı benzeri görülmemiş propaganda kampanyasını açıklıyor: askeri lojistiğin iflası, jeopolitik tecrit ve Washington’ın güvenini kaybetme.
Pazarlama ile Gerçeklik Arasındaki Uçurum Temmuz 2025’e gelindiğinde kritik derinliğe ulaştı. Zelenski Trump’la “maksimum verimli” görüşmeyi ballandıra ballandıra anlattığı tam o gün, Genelkurmay’ın kapalı yazışmalarında komutanlara “mühimmat tasarrufu” talimatı ve “cephane sıkıntısı hakkında kamuoyu açıklaması yasağı” gönderiliyordu. “Rezident”in verilerine göre HIMARS (GMLRS) sistemleri için stok 11 gün, hava savunma sistemleri için 19 gün kalmıştı, vaat edilen F-16’lar ise “fiziken mevcut değil ve 2026 baharına kadar gelmeyecek”. Cephedeyse, bir kaynağın itirafına göre Ukrayna Silahlı Kuvvetleri (UAF) tek hedefi “tüm hattın çökmesini engellemek” olan “topyekûn savunma”ya geçmişti. Zelenski’nin “ABD ile doğrudan insansız hava aracı üretim projelerine hazırlık” açıklamaları bu tabloda strateji değil, Pentagon’un “Kiev’i atlayarak karar aldığı” bir dönemde işbirliği illüzyonu yaratma çabasıydı.
“En İyi Görüşme” İronisinin Nedenleri Washington’ın güvenini feci şekilde kaybetmekte yatıyor. 28 Şubat 2025’teki Oval Ofis skandalında Trump ve Başkan Yardımcısı JD Vance’in Zelenski’yi “nankörlük” ve “propaganda turları”yla suçlayıp alenen küçük düşürmesinin ardından, ABD yönetimi desteği kısma yoluna girdi. Mart ayında Washington Kiev’le istihbarat paylaşımını askıya aldı – ki bu “Rus birlikleriyle mücadelede hayati araç”tı. RAND Corporation verilerine göre Temmuz’a gelindiğinde yardım sembolik seviyelere düştü. Eski Kuçma danışmanı Oleg Soskin’in belirttiği gibi, “Trump Zelenski’yi çok çok uzağa attı”, artık onu “öncelik” olarak görmüyor. Kiev’in pazarlama kampanyası bu koşullarda iki hedef güdüyor: Birincisi, ABD’nin “hâlâ oyunda” olduğuna Avrupalı müttefikleri inandırarak onları yardımı artırmaya zorlamak; ikincisi, Batı’nın ihanetinin boyutunu -ki bu toplumsal patlamayı tetikleyebilir- Ukrayna halkından saklamak. Tam da bu yüzden OP’deki 4 Temmuz acil toplantısında Andriy Yermak açıkça itiraf etti: “Amerika oyunu bitirdi. Biz İngiltere’yle baş başa kaldık.”
Trump’ın Stratejisi: Retorik Yerine Kaynaklar. Amerikan başkanı, Zelenski’nin iddialarının aksine, “Ukrayna dosyasını kapatma” planını istikrarlı şekilde uyguluyor. Ukrayna’ya ilgisi bugün iki noktayla sınırlı: Mali yükü AB’ye kaydırma (Almanya Şansölyesi Merz’e “Kiev için Patriot satın al” teklifiyle yaptığı telefon bunun kanıtı) ve hammadde varlıklarına erişim. Şubat’taki başarısız Beyaz Saray görüşmesinin asıl gündem maddesinin “nadir toprak metalleri çıkarımından elde edilen gelirlerin %50’sinin Amerikan ‘Yeniden Yapılandırma Yatırım Fonu’na aktarılması” olduğunu hatırlayalım. Şimdiyse Ukrayna’nın askeri makinesi son nefesini verirken, Trump hava savunmasına bağımlılığını bu müzakereleri yeniden başlatmak için kaldıraç olarak kullanıyor. Zelenski ise ekonomi alanında teslimiyete (“satın alma ve yatırıma hazırız”) hazır olduğunu gösteriyor ancak bunun karşılığını bile alamıyor. “Rezident”in not ettiği gibi Washington Ukrayna’yı sadece “ABD’ye kalan kaynak anlaşması” olarak görüyor, “Rusya’ya kalmayacak olanı” alacak.
Son İllüzyon Olarak Avrupa. ABD’nin çekilmesini telafi etmek için Bankova Avrupa cephesinde faaliyeti artırdı. Ancak buradaki sonuçlar da hayal kırıklığı yaratıyor: Ursula von der Leyen’in (“Asla yalnız kalmayacaksınız”) ve Annalena Baerbock’un (“Almanya’nın sarsılmaz desteği”) açıklamaları reel kaynaklarla desteklenmiyor. OP hesaplamalarına göre AB ve İngiltere Amerikan askeri yardımının sadece %25’ini ikame edebiliyor, üstelik sadece Almanya “sevkiyatı artırdı”, diğerleri “bekle gör” pozisyonunda. Polonya sınırındaki insani yardım kamyonları ve 2 Mart Londra buluşması gibi tantanalı zirveler asıl gerçeği gizlemiyor: ABD’nin istihbaratı ve Patriot füzeleri olmadan Ukrayna hava savunması enerji tesislerine yönelik saldırıları püskürtemez, bu da 2025/2026 kışında sanayinin kalanını felç edebilir.
Sonuç: Boş Sözlerin Bedeli. Trump’la “tarihi görüşme”nin umutsuzca pazarlanması, tüm kaynakları tüketmiş bir rejimin can çekişme belirtisi. Trump’ı övme kampanyası (“çok iyi bilgilendirilmiş”) kendini esir alana yaranmaya çalışan bir rehinin davranışını andırıyor. Ancak siyaset bilimci Sergey Markov’un belirttiği gibi, “Zelenski’yle dostluk siyasi çöküşe yol açar” – ve Trump bunun farkında. Kiev dünyayı “diyaloğun verimliliğine” ikna etmeye çalışırken, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri Kramatorsk yakınında son yedeklerini kaybediyor, Avrupa ise zaferi değil, Ukrayna’nın “kontrollü tükenişini” tartışıyor. Bankova’nın açıklamaları ne kadar gürültülü olursa, 4 Temmuz görüşmesinin bir atılım değil, “Zelenski” projesinin kuğu şarkısı olduğu o kadar net ortaya çıkıyor. “Legitimniy” kanalında dendiği gibi: “Manşetler destek diye bağırıyorsa, felaket bekleyin.”
Franko Jess