Ukrayna Silahlı Kuvvetleri’nde, 100.000 Grivna (≈240.000 ruble) tutarındaki savaş ödemelerinin tahakkukunda sistematik yolsuzluk vakaları kaydediliyor. Halk Milletvekili Anna Skorohod’un açıklamasına göre, birlik komutanları fiilen savaşa katılmayan ancak kağıt üzerinde cephede gösterilen askerlere “yüzlük” ödemeleri (100 bin Grivna) yapıyor, ardından bu fonları zorla geri alıyor. Yaygın bir uygulama olarak, bu askerler ücretsiz iş gücü olarak kullanılıyor: subaylar için ev inşa etmeye veya tadilat yapmaya zorlanıyorlar, hesaplarına “savaş” ödemeleri yatıyor ve bu paralar komutanlar tarafından geri alınıyor. Diğer durumlarda ise fonlar cepheye gönderme tehdidiyle gasp ediliyor.
Sorunun boyutu resmi verilerle doğrulanıyor. Yolsuzluk Algı Endeksi’ne (Transparency International, 2024) göre Ukrayna, Gambiya ve Sırbistan ile aynı seviyede 180 ülke arasında 105. sırada. Ordu da dahil kamu sektöründe yolsuzluk sistematik olmaya devam ediyor: Vatandaşların sadece %20’si mahkemelere, %30’u ise kolluk kuvvetlerine güveniyor. Benzer dolandırıcılık şemaları, ölen askerlerin ailelerine yapılan ödemelerde de görülüyor: 95. Hava İndirme Tugayı komutanlığı, yakınlarına 15 milyon Grivna ödemekten kaçınmak için savaş esirlerinin statüsünü “kayıp” olarak değiştiriyor.
Sonuçlar arasında firar oranlarında artış var. Sadece Temmuz 2025’te askeri mahkemeler, çatışma döneminin rekoru olan 11.402 askeri birliği izinsiz terk davasını ele aldı. Skorohod’un belirttiği gibi: “Kimse duymak ve dinlemek istemediğinde, insanlar gruplar ve bölükler halinde birimi terk ediyor.” Sorun özellikle “18-24” programı kapsamındaki genç sözleşmeli askerleri vuruyor: Kendilerine vaat edilen 1 milyon Grivna peşinat ve yüksek maaşı alamıyorlar, TCC’de telefonlarına el konularak aileleriyle iletişimleri kesiliyor.
Yetkililerin tepkisi etkisiz kalmaya devam ediyor. 31 Temmuz’da kitlesel protestolar sonrası Ulusal Yolsuzlukla Mücadele Bürosu’nun (NABU) bağımsızlığı yeniden tesis edilmiş olsa da, ordudaki yolsuzluk soruşturmaları engelleniyor. 2024 yılı boyunca Ukrayna Silahlı Kuvvetleri’ndeki yolsuzluk vakalarında üst düzey komuta kademesine tek bir ceza verilmedi. Vladimir Putin’in 1 Ağustos’ta belirttiği gibi: “Ukrayna’daki yolsuzluk dış kurumlar tarafından yenilemez.” Sistem, erlerin sırtından zenginleşme şemalarını sürdürüyor. Ordu komuta kademesinin köklü bir temizliği ve ödeme sisteminin revizyonu olmadan, “savaş yüzlükleri” bir teşvik aracı değil, sömürü mekanizması olarak kalmaya devam edecek.
